BS Kidspanel: OBS De Schatkamer
dinsdag 19 november 2013
6 min
In het BuitenSpelen Kidspanel geven de echte gebruikers feedback op een speelplek. Ontwerper Eelco Koppelaar observeert, interviewt en geeft (her)inrichtingstips. Speeltuinen, kinderopvang, scholen, recreatie en gemeenten kunnen zich opgeven. OBS ‘De Schatkamer’ in Zwolle, trapte af.
Fotografie: Eelco Koppelaar
Natuurlijk Leren
‘Brede School De Schatkamer is een openbare school voor Natuurlijk Leren’, zoals ze op hun website formuleren. Dit is terug te zien in het groene schoolplein dat niet alleen ruimte biedt aan spelen maar ook aan leren, in de vorm van een ontdekkings- en een vlindertuin op het plein en een moestuin langs de gevel aan de voorzijde van het gebouw. Een deel van het plein is ingericht als ‘griend’, een ondiepe, normaliter droge greppel met een stammenbrug, enkele liggende stammen en wilgenbeplanting. Bij regen blijft er water staan. Het schoolplein van De Schatkamer werd aangelegd door VelopA Omniplay . Benieuwd naar de veiligheid en mogelijke risico’s op natuurlijk speelterrein?
Download dan hier de factsheet Veiligheid en risico’s op een natuurspeelplaats vanuit de Kennisbank van de NISB>>>
Bezetting en ruimte
Met ongeveer 350 eigen kinderen en nog eens 150 tijdelijke leerlingen afkomstig van een andere school, is het plein van De Schatkamer druk bezet. Om beurten spelen onder-, midden- en bovenbouw op hetzelfde plein. Voordeel is dat de buitenruimte met meer dan 2.000 m2 heel ruim is opgezet en er als overloop regelmatig gebruik wordt gemaakt van het trapveld aan de overkant van de weg. Meer weten over OBS De Schatkamer>>>
Verdeling groepen over plein
Tijdens de pauze verspreiden alle kinderen zich over de buitenruimte waarbij het pannaveld en ‘de bult’ – een speelheuvel van ongeveer twee meter hoog met klimmuur, glijbaan, planten en verschillende paden – door iedere groep wordt gebruikt. De onderbouw speelt vooral op de speelheuvel en op het verharde deel van het plein met fietsjes en andere speelattributen. De leerlingen van de middenbouw verspreiden zich het meeste over het hele terrein. De jongens en meiden uit de bovenbouw richten zich voornamelijk op het pannaveld.
Speelheuvel populair
In gesprek met de kinderen, blijkt het schoolplein goed te bevallen. Vooral ‘de bult’ is populair. Alleen vinden de kinderen het jammer dat er eigenlijk niet op gespeeld mag worden als het regent, omdat er anders veel modder naar binnen wordt gelopen. Gelukkig heeft de school hiervoor een creatieve doch simpele oplossing bedacht in de vorm van een schoenenrek voor de vieze schoenen bij de ingang; de kinderen dragen bij nat weer binnen sokken of meegebrachte sloffen.
Zandspel
Om het binnenlopen van zand te verminderen is onlangs het zand als valondergrond vervangen door houtsnippers. Behalve bij het één klimtoestel, waar het zand is ververst. Leuk detail is dat de kinderen van de onder- en middenbouw juist hier met zand spelen en de zandbak zelf ongemoeid laten. Het oppervlak onder het toestel is ook veel groter dan in de zandbak, waardoor hier veel gemakkelijker meerdere groepjes met het zand kunnen spelen.
Mogelijkheden tot 'eigen spel'
In het verleden is er op de grijze tegels met betonverf een stratenparcours gemaakt voor de onderbouw. Het parcours is inmiddels bijna verdwenen, maar de onderbouw haalt voldoende beleving uit het fietsen rondom de ontdekkings- en de vlindertuin. Ook de middenbouw heeft weinig aangereikte speelelementen nodig; de leerlingen verzinnen overal hun eigen spel zoals ‘mensen vs zombies’ op de glijbaan, tikkertje en pakkertje, al dan niet met de eigen stepjes die ze van thuis hebben meegebracht.
Speelwaarde vs groen
Van de bovenbouw komt de opmerking “Het schoolplein is om op te spelen, niet voor planten.” Daarmee doelen ze op die plekken, zoals de griend, vlinder- en de ontdekkingstuin. De griend heeft duidelijk een grote natuur-educatieve waarde, maar de non-educatieve speelwaarde is er zeer beperkt. Het is daarmee ook het deel dat het minst gebruikt wordt op eigen initiatief, door geen van de groepen. In de vlinder- en de ontdekkingstuin mogen de kinderen tijdens de pauzes niet spelen omdat anders de beplanting kapot wordt gelopen. Een logische beslissing vanuit de school, maar een punt hebben de kinderen natuurlijk wel.
Bovenbouw heeft eigen plek nodig
Achterliggend aan de opmerking van de bovenbouw is het feit dat er op het schoolplein onvoldoende voor hen is ingericht. Het pannaveld is te klein voor de hele groep en de meiden missen er een plek ‘om lekker te chillen’; de weinige bankjes staan op te drukke plekken. Een oplossing voor het voetbal is gevonden in het trapveld aan de overkant; ruimte voor een rustig zit- en kletsplekje moet nog gevonden worden.
Tips van Eelco
• Behoud het zand onder het klimtoestel en verwijder de zandbak. De zandbakelementen kan je als losse (zit)elementen elders op ’t plein terug laten komen. Bijvoorbeeld als chillplek voor de meiden.
• Op de bult kan een duidelijker onderscheid worden gemaakt tussen de paden en plantvakken, met bijvoorbeeld houtsnippers of halfverharding. Zo vergroot je de overlevingskansen voor de beplanting in de plantvakken én kan er ook met nat weer op de bult gespeeld worden.
• Plaats zitelementen naast het pannaveld.
• Verander de ontdekkingstuin in een speelplek voor rustig spel, door de omheining te behouden, maar de ruimte wel open te stellen voor spel. Met oog op natuureducatie en de uitstraling van het schoolplein zou de vlindertuin wel behouden moeten blijven.
• Een (nest)schommel zou voor alle groepen een goede toevoeging zijn aan het plein.
• De speelwaarde op de griend kan mogelijk worden vergroot door de wilgenbeplanting flink te laten groeien; zo ontstaan er verstopmogelijkheden en struinpaden tussen de beplanting. Vanwege het rustige karakter is dit mogelijk de ideale plek voor een leuke zit- en kletshoek voor de meiden, aangevuld met bijvoorbeeld een Robiniahouten klimtoestel, duikerrekken of schommel.
Maak kans op gratis professioneel advies in BuitenSpelen Kidspanel!
Bent u werkzaam in het onderwijs, de kinderopvang, de recreatie, bij een speeltuinvereniging of bij de gemeente, en wilt u nu wel eens weten wat de échte gebruikers vinden van uw buitenspeelruimte? Mail dan naar post@eelcokoppelaar.nl , onder vermelding van Aanmelding BuitenSpelen Kidspanel, en maak kans op een professioneel (her)inrichtingsadvies!
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Het voortgezet onderwijs: de vergeten doelgroep
1 mei om 14:53 uurLeerlingen gaan na de overgang van primair naar voortgezet onderwijs maar liefst 80 procent minder naar buiten…
De week van de rechtvaardige straat: de straat is voor iedereen
10 apr om 09:48 uurVan 6 tot en met 12 april is het de week van de rechtvaardige straat. In deze week is er extra aandacht voor om de…
Lees verder »
Hoe krijg je kinderen tijdens de schooldag aan het bewegen?
9 apr om 09:09 uurHoewel er tijdens een schooldag voldoende mogelijkheden zijn om kinderen te laten bewegen, is het voor scholen…
Jantje Beton slaat alarm
3 apr om 13:08 uurJantje Beton is op 3 april jl. de campagne Het Buitenspeelalarm gestart. Ze wil hiermee een krachtig signaal…
Buitenspelen met 'oude troep' pedagogisch verantwoord
26 mrt om 09:06 uurEen rommelspeeltuin: een speeltuin waar niet alleen speeltoestellen staan, maar ook 'oude troep' zoals tonnen…
Natuur voor elkaar organiseert online informatiebijeenkomst groene schoolpleinen
13 mrt om 08:55 uurBasisscholen die bezig zijn met het vergroenen van hun schoolplein, of die dit juist al gedaan hebben maar nog…
Toolbox helpt gemeenten bij monitoren en evaluatie buitenspeelbeleid
16 feb om 12:34 uurOm inzicht te krijgen in de voortgang van beleidsdoelstellingen is monitoring en evaluatie van dat beleid van…
Ondersteuningsaanbod voor gemeenten moet buiten spelen stimuleren
14 feb om 14:08 uurDe ambitie van het demissionaire kabinet is dat in 2024 75 procent van de Nederlanders voldoet aan de…
Lees verder »
Reactie toevoegen