Spelen met water en zonne-energie in Sneek

In de duurzame wijk Duinterpen (Sneek) prijken sinds 9 april 2010 de eerste Solarbanken van Nederland. Op basis van zonne-energie sturen de Solarbanken de nabijgelegen, vijf meter hoge waterval aan. Twee leerlingen van scholengemeenschap Bogerman hebben met hun maquette een wedstrijd van Wetterskip Fryslân gewonnen over de beleving van wateroverlast.

Waterval op zonne-energie

De Solarbanken, of Zonnebanken, zijn aan het water geplaatst waarin de waterval uitstort. Wanneer iemand op de bank gaat zitten of als er een wolk voor de zon komt, dan zien de gebruikers van de openbare ruimte direct dat er minder water uit de waterval het meer in stroomt. Opdrachtgever was de gemeente Sneek. De woonwijk Duinterpen waar de Solarbanken staan, is een duurzame wijk en daarom wilde de gemeente een project waarin zonne-energie was verwerkt.

Kunst en techniek geschakeld

Winny van Vark, van afdeling ontwerp en realisatie van de gemeente Sneek, heeft het project vanuit de gemeente verzorgd:  “Twee leerlingen van scholengemeenschap Bogerman hebben met hun maquette een wedstrijd van Wetterskip Fryslân gewonnen over de beleving van wateroverlast. Deze maquette, een boot die overkoepeld wordt door een boog, is op grote schaal als kunstwerk uitgevoerd in de duurzame wijk Duinterpen. In het kunstwerk stelt de boot het land voor dat beschermd wordt door de dijken. De boog is een dijk die het land beschermd. Je kan de boog ook zien als een golf die over het land heen spoelt, als de dijken het niet meer houden. We zochten een oplossing om het water over de boog te laten lopen door middel van zonne-energie. Ontwerpbureau FIX heeft een tweetal u-vormige banken ontworpen die op duurzame en spelerderwijze zorgen voor de besturing van de waterfontein in het kunstwerk.” De constructie blijkt een populaire speelaanleiding voor de kinderen in de wijk.

Zonnebank

De Zonnebank is een betonnen zitbank met om en om in het zitvlak zonnepanelen geïntegreerd waarop mensen kunnen zitten. In geval van de toepassing in Sneek zijn de zonnepanelen direct aangesloten op de waterpartij die zo bestuurd kan worden door passanten. Door te verschuiven van plaats komt er minder of juist meer zonlicht op de zonnecellen en zal de waterpartij meer of minder water spuiten. De Zonnebank kan bijvoorbeeld ook worden aangesloten op een accu en vervolgens op verlichting, zodat in de avonduren een plantsoen in de nabije omgeving wordt verlicht met de opgeslagen energie.  

Interactie met zonne-energie

Ontwerpbureau Fix heeft de Solarbank ontworpen. Het bureau maakt ontwerpen voor publieke ruimte die bij het publiek reactie en duurzaam bewustzijn uitlokken. Claudia van Riet is eigenares van Ontwerpbureau Fix. “Dit zijn de eerste Solarbanken in Nederland. De banken zijn ontwikkeld om zonne-energie dichterbij de mensen te brengen. Zonnepanelen zitten altijd hoog op een dak of op een lantaarnpaal. Nu kun je er op zitten. Je kunt ze voelen, zien en ervaren hoe ze werken en hoeveel energie ze opwekken. De objecten toveren een glimlach op het gezicht bij de gebruiker; duurzame energie mag mooi en leuk zijn”, aldus Van Riet.

Productinformatie

De basis van de banken is van gegoten beton. De standaard maat zoals in Duinterpen is vier meter lang en 124 cm diep, met een zithoogte van 45 cm. Naar wens kan de bank tevens op maat worden gemaakt en op verzoek in een model met een rugleuning. Dit beperkt logischerwijs wel de hoeveelheid zonlicht die op de panelen valt. De zonnepanelen zijn 18 mm dik en speciaal gemaakt om op te zitten en om veel kilo’s te kunnen dragen. Om de zonnepanelen is een RVS frame bevestigd en eroverheen liggen slag- en krasvaste transparante platen. Dit maakt de constructie volledig hufterproof.

Technische informatie

De twee Solarbanken in Sneek leveren samen een maximaal vermogen van 1000 Watt. De waterval stroomt zolang de zon schijnt, met direct effect wanneer de zon afneemt. Het gebruik van zonne-energie bespaard jaarlijks ca. € 900,- aan elektriciteitskosten. Daarnaast hoeft de waterval niet aangesloten te worden op het elektriciteitsnet. De Zonnebank is te combineren met alle soorten waterpartijen, dus op reeds bestaande of aangeschafte modellen maar ook op waterpartijen die Ontwerpbureau Fix in opdracht ontwerpt. Onderhoud aan zowel bank als panelen kan naar wens door het bureau Fix worden verzorgd.