Toegankelijk schoolplein zonder hekken

De factsheet ‘Leren’ van De Groene Stad somt deze voordelen op: een groen schoolplein bevordert de cognitieve ontwikkeling (werkgeheugen en concentratievermogen); het nodigt uit om in de pauzes naar buiten te gaan en om bezig te zijn met natuur en het draagt bij aan een beter sociaal klimaat. Daarbij werkt uitzicht op groen bewezen stress verlagend.

Kenmerkend voor een groen schoolplein is dat het natuurlijke elementen bevat, zoals bomen, bloemen, water en grasvelden. Het nieuwe schoolplein bij het Gomarus College (VMBO) in Drachten doet daar nog een schepje bovenop. Green Cities belicht het proces van totstandkoming en het speciale karakter van dit project. 
 
De start 
Circa anderhalf jaar geleden opende de huidige school zijn deuren, nadat het oude schoolgebouw was gesloopt. Er lag al wel een schetsontwerp voor het nieuwe schoolplein maar dit voldeed niet op alle punten aan de wensen van de school. De directie van de school zocht vorig jaar contact met de gemeente Smallingerland met de vraag of het ontwerp aangepast kon worden. Men wilde een groenere buitenruimte, met aandacht voor bevordering van de biodiversiteit en mogelijkheden voor spel en ontspanning. 


 
Aan de rand van een woonwijk 
Van belang voor het ontwerp was de locatie van de school. Deze ligt aan de rand van een woonwijk, langs een doorgaande weg. Van meet af aan waren de school en gemeente het erover eens dat het nieuwe groene plein toegankelijk moest zijn voor leerlingen, medewerkers én buurtbewoners. Er staat dus geen hek omheen. Dit betekende wel dat we bij de keuze voor de bomen, heesters en vaste planten sterke soorten moesten toepassen die we elders in de gemeente ook gebruiken voor het openbaar groen. Voor de kruidenmengsels geldt dat deze weliswaar wat kwetsbaarder zijn maar toch wel tegen een stootje kunnen.’ 
 
Het ontwerp 
Het ontwerp is geïnspireerd qophet werk van de Friese tuinarchitect Lucas Pieters Roodbaard (1782-1851), die veel glooiende elementen in zijn ontwerpen toepaste. ‘Voordeel van dit ontwerp-element is dat het voor de onderhoudsploeg direct herkenbaar is. De inrichting is tot stand gekomen in samenwerking met de directie van de school.  Een in het oog springend onderdeel is de half ingegraven muur met insectenhuizen. Daarnaast moeten de glooiende grasveldjes, voldoende zitplekken en een pannakooi de leerlingen verleiden om in de pauzes naar buiten te gaan. 
 
Twee rode beuken 
De nieuwe school staat niet op precies dezelfde plek als de oude. Die was gelegen aan de rooilijn van de weg. Daar waren destijds ook twee rode beuken geplant, die er nog steeds staan en inmiddels een monumentale status hebben. Om de bomen te kunnen behouden, is het nieuwe gebouw verder naar achter, in het midden van het perceel geplaatst. In het ontwerp voor het nieuwe schoolplein is een laantje van rode beuken aangebracht, waardoor verleden en heden verbonden zijn. 


 
Hergebruik van materiaal 
De gemeente heeft voor het project ingezet op zoveel mogelijk hergebruik van materialen. Voor het realiseren van de hoogteverschillen is grond gebruikt welke afkomstig is van sportvelden uit de buurt. Bijkomend voordeel is dat de opgebrachte grond geschikter is voor de aanleg van de grasvelden. De oorspronkelijke grondsoort bestaat namelijk uit leem, dat bekend staat om de slechte afwatering. 
Recycling is ook toegepast bij de bouw van de insectenmuren, hierin zijn onder andere overgebleven stenen gebruikt. 
 
Toegepaste beplanting 
Naast het toepassen van sterke soorten was het stimuleren van de biodiversiteit een belangrijke eis bij de soortkeuze. De samenstelling van de beplanting is zo gekozen dat er jaarrond voor mens en dier wat te beleven valt, in de vorm van bladkleur, bloesem, bessen en winterbeeld. Zo is een laan aangelegd met Fagus sylvatica ‘Atropunicea’, bruine beuk. Daarnaast staan er enkele Magnolia’s en soorten als Tilia x europaea, Juglans regia, Ulmus laevis en Parrotia persica. Aan de straatzijde van het schoolplein en onder de beuken zijn lage hagen van Rosa, Carpinus betulus en Symphoricarpos geplant. Daarnaast zijn er als solitairen Hydrangea’s en Buddleia’s toegepast. De heuvels zijn ingezaaid met eenjarig akkerbloemmengsel en bloemrijk grasland. Tussen de kruiden door zijn bloembollen geplant, waaronder narcissen en krokussen. 
 
Meer weten over groen in de stad? Kijk op https://nl.thegreencities.eu/

Dit artikel is verschenen in BuitenSpelen 03/2021. Lees meer van BuitenSpelen in onze digitale bibliotheek.