Samen werken aan het thema 'buiten spelen' is noodzakelijk

De gemeente Almere werkte mee aan de totstandkoming van het Nationaal Sportakkoord. Dit akkoord, waarin integratie van spelen en bewegen voor iedereen een rode draad is, komt in grote lijnen overeen met het sportbeleid van de gemeente: ‘Almere, sportief in beweging, 2017-2020’. Postuma wijst erop dat niet alleen het sportbeleid maar ook het speel- en beweegruimtebeleid ‘Samen op avontuur’ van Almere nauw aansluit op (onderdelen) van het Sportakkoord (1).

Door (integrale) beleidsaanpak

Op de vraag welke onderdelen het speel- en beweegruimtebeleid van de gemeente gemeen heeft met het Nationaal Sportakkoord noemt Postuma de integrale beleidsaanpak: “Samen met de stad, maar ook met interne partners binnen de gemeente vanuit veiligheid, jeugd, gezondheid, sport en openbare ruimte creëren we ruimte voor initiatieven uit de stad. Per casus streven we naar samenwerking, ook met externe maatschappelijke partijen, om die initiatieven mogelijk te maken.”

Spelen en bewegen voor iedereen

Een tweede overeenkomst is het thema ‘spelen en bewegen voor iedereen’. Peter Post, strategisch adviseur bij de afdeling Stadsruimte van gemeente Almere, zegt hierover: “Om iedereen aan het spelen en bewegen te krijgen is het van belang dat speel- en beweegvoorzieningen zichtbaar en bereikbaar zijn. Daarom is beleid in Almere om voorzieningen aan te leggen langs langzaamverkeerroutes, in dit geval de vrijliggende fietspaden van het gescheiden fietsnetwerk van Almere.” Met het oog op toegankelijkheid gaat Almere elke speelplek inclusief ontwerpen. “Dat betekent niet per se dat alle speelplekken een aangepast toestel bezitten, maar wel dat inwoners met een beperking zich welkom voelen. Iedereen moet bij een speelobject kunnen komen om mee te kunnen doen met de anderen.” 

Avontuurlijk spelen 

Almere streeft naar veel variatie in het aanbod van speel- en beweegvoorzieningen. Post: “Bij de inrichting en spreiding van de speel- en sportvoorzieningen letten we op een evenwichtige spreiding in de wijk. Met een mix van informele speelplekken tot centrale plekken, met op stadsdeelniveau een grotere speeltuin voor het complete aanbod.  In dat aanbod willen we beter aansluiten op de speelbehoefte van het kind, en dat in elke levensfase. Want ‘spelen is je voorbereiden op de toekomst’. Behalve dat spelen leuk is, omdat je anderen ontmoet en leert samenwerken, ligt de betekenis van spelen ook in het ontwikkelen van persoonlijke eigenschappen als creativiteit, zelfvertrouwen en zelfstandigheid. Dat doe je door te ontdekken en door vaardigheden te ontwikkelen, zoals bouwen, problemen oplossen, leren omgaan met gevaar of met verschillende materialen. Om die reden zullen de speelplekken meer ruimte krijgen voor het zogenoemde avontuurlijk spelen.” 

Post vervolgt: “In het verlengde van het avontuurlijk spelen, maken we bewoners bewust van de meerwaarde van het avontuurlijk spelen. En wat is er leuker dan om te spelen met dingen die je tegenkomt in de natuur of woon/werkomgeving. At random materialen in vorm van takken, stukken boomstam of zand. Als bewoners of scholen de meerwaarde hiervan inzien, gaan we een samenwerking aan. Wij leveren de materialen die vrijkomen uit het onderhoud van de stad en geven advies - bewoners of scholen houden een oogje in het zeil en zorgen dat het ‘netjes’ blijft.”

Skills Garden

Een concreet voorbeeld van hoe Almere het Nationaal Sportakkoord vertaalt naar de praktijk is Skills Garden, in juni 2019 opgeleverd. Deze in het Stadswerfpark in Almere Haven gelegen speel- en sportplek, tot stand gekomen in samenspraak met bewoners, maatschappelijk partners,  Kragten, gemeente Almere en AKT, is gebaseerd op het Athletic Skills Model (ASM) waarbij de grondvormen van bewegen centraal staan: klimmen, balanceren, gooien, springen en lopen. Almere heeft hiermee een primeur. Postuma is in zijn nopjes met deze speel- en sportplek: “Kern is dat alle grondvormen van bewegen aan bod komen. ASM stimuleert de beweegvaardigheid van inwoners en draagt bij aan de brede ontwikkeling van de motoriek. Uiteindelijk heeft dat een positief effect op de gezondheid en op de ontwikkeling van bewoners.” 

Door de centrale ligging in de wijk, naast Speelhaven en de nieuwe sporthal Haven, voldoet Skills Garden aan de richtlijnen die Postuma eerder noemde. “Het is een locatie waar sportverenigingen, inwoners, scholen en zorg, maar ook de ongeorganiseerde en laagdrempelige sport samenkomen. Zo wordt het ook een belangrijke ontmoetingsplek voor de wijk.” 

ASM en vrij spel

ASM is niet locatiegebonden: “Vanuit het Almere Kenniscentrum Talent zijn de afgelopen paar jaar ruim 150 mensen in Almere opgeleid in het werken met het Athletic Skills Model. Het gaat om vakleerkrachten, trainers/coaches en buurtsportcoaches. We geven ze handvatten om een breed motorisch programma op te stellen. Dit kunnen zij vervolgens toepassen in de praktijk, onder andere op de Skills Garden.” 

Gaat het bewegen volgens ASM niet ten koste van het vrije spel door kinderen? 
“Daar zijn we niet bang voor. We zien juist een meerwaarde in de stapeling van al die facetten om uiteindelijk meer fitte inwoners te krijgen. Met voldoende bewegingsonderwijs, sporten bij een sportvereniging, buiten spelen… het heeft elkaar allemaal nodig. ASM completeert het aanbod. Bovendien blijven we het oog gericht houden op het informele en avontuurlijk spelen.” Voor wat betreft dit laatste wijst Postuma op de samenwerking met de basisscholen in Almere: “Vanuit de afdeling Stadsruimte (beheer openbare ruimte) hanteren we een actieve benadering van de basisscholen. Wanneer toestellen aan vervanging toe zijn, stimuleren we scholen om het aanbod te verleggen naar avontuurlijk spelen.”   

Ontkokering

De samenwerking en verbreding van het werkveld, zoals gepropageerd in het Nationaal Sportakkoord, krijgt in Almere gestalte, en dat met vallen en opstaan, besluit Postuma: “Er is jaren hard gewerkt om de schotten tussen de diverse afdelingen weg te halen. Dat is gelukt, al blijft het een aandachtspunt om aan de belangen van eenieder recht te doen. De Skills Garden in Almere Haven is een mooi voorbeeld waar samenwerking toe kan leiden. Deze speel- en sportplek is het resultaat van een jarenlange inzet om te ontkokeren. Het is zo gaaf om te zien dat Skills Garden er is gekomen door een krachtenbundeling van Stadsruimte, het gebied Almere Haven en de afdeling Onderwijs, Sport & Cultuur van gemeente Almere. Nu de volgende stap: een blijvende samenwerking tussen alle beleidsvelden binnen de gemeente om een hoogwaardige openbare ruimte te creëren waar veel Almeerse bewoners met veel plezier samenkomen, sporten en bewegen.”

Dit artikel is verschenen in BuitenSpelen 02/2019. Lees meer van BuitenSpelen in onze bibliotheek.